ایزوگام و قیرگونی چه فرقی با هم دارند؟

امروزه مهندسین و معماران ساختمانی کوشش می نمایند از لوازم و مصالحی مثل ایزوگام و قیرگونی استفاده نمایند تا ساختمان ها در برابر نور خورشید، آب و هوای متفاوت و رطوبت و… مقاوم باشند. مقاومت ایزوگام و قیرگونی پشت بام بستگی به جنس و تو نصب آن دارد. در این مقاله ضمن مقایسه ایزوگام و قیرگونی توضیحات تکمیلی نیز گفته شده است.

به گزارش گروه ساختمانی آبان، هزینه ساخت و ساز روز به روز افزایش می یابد و به همین علت بهتر است از همان ابتدا و در هنگام آغاز ساخت یک ساختمان نکات ایمنی و محافظتی رعایت گردد تا بعد از گذشت چند سال، نیازی به صرف هزینه های اضافه و گزافی برای تعمیرات نباشد و در عین حال یک مهندس، معمار و شرکت ساختمان سازی به علت رعایت نکردن نکات مهم در هنگام ساخت ساختمان بدنام نگردد.

یکی از موارد مهمی که در هنگام ساخت ساختمان ها باید به آن توجه گردد، مقاوم سازی ساختمان در برابر رطوبت است. توجه به این امر در مناطقی که آب و هوای مرطوبی دارند مهم تر از سایر مناطق است. اگر سقف و دیوارها و کف یک ساختمان در برابر آب و رطوبت مقاوم نباشد، پس از مدتی با بارش باران و افزایش رطوبت هوا، ساختمان دچار مشکلاتی می گردد.

از جمله مصالحی که برای مقاوم سازی ساختمان در برابر رطوبت و ضدآب ساختن آن استفاده می شوند، ایزوگام و قیرگونی هستند. در ادامه به آنالیز ویژگی ها، فواید و معایب استفاده از آن ها و مقایسه ایزوگام و قیرگونی می پردازیم.

قیرگونی چیست؟

قیرگونی نوعی ورقه سنگین است که در ساخت و ساز از آن استفاده می گردد. این ورقه ها با آغشته کردن نوعی کاغذ، فایبرگلاس حصیری و گونی به قیر ساخته می شوند. با این ترکیب، ماده ای ضدآب فراوری می گردد که اصولاً از آن برای پوشش سقف ها استفاده می گردد.

قیرگونی تقریباً مانند ایزوگام است با این تفاوت که در قیرگونی از آسفالت استفاده نمی گردد، در صورتی که در ساخت ایزوگام از آسفالت استفاده می گردد. با وجود این تفاوت، از این دو محصول به یک هدف استفاده می گردد و گاها از این دو به جای یکدیگر استفاده می نمایند و تفاوتی برای آن ها قائل نمی شوند.

از قیرگونی قرن هاست که در ساخت و ساز استفاده می گردد. در اصل از پارچه ها و لباس های کهنه برای ساخت قیرگونی استفاده می شد، اما امروزه از کاغذها و محصولات بازیافتی(به طور معمول از مقوا استفاده می گردد) و خاک اره برای ساخت قیرگونی استفاده می گردد.

انواع قیرگونی

رایج ترین نوع قیرگونی، قیرگونی 15 نام دارد. این قیرگونی وزنی حدود 15 پوند در هر مربع دارد. این نوع قیرگونی بیشتر زمانی فراوری می شد که بحران نفت، تا این حد جدی نبود. اکنون از آسفالت برای مصرف کمتر مواد نفتی در ساخت قیرگونی استفاده می گردد.

دیگر قیرگونی 15 تنها یک نام است و وزن این نوع قیرگونی بین هفت و نیم پوند تا دوازده و نیم پوند متفاوت است و این وزن با توجه به شرکت سازنده و بعضی استانداردها متفاوت است. نوع دیگری از قیرگونی وجود دارد که قیرگونی 30 نامیده می گردد. وزن این قیرگونی در هر مربع بین شانزده تا بیست و هفت پوند است.

استاندارد قیرگونی

درجه استاندارد قیرگونی به عنوان یکی از انواع مصالح ساختمانی، D است. نوع دیگری از قیرگونی وجود دارد که در ساخت آن از کاغذهای تازه استفاده می گردد و سپس آن را با آسفالت ترکیب می نمایند. اکنون از الیافی با رشته های بلند برای ساخت قیرگونی استفاده می گردد. زیرا علاوه بر مرغوبیت بیشتر، وزن کمتری دارند و گاها از لحاظ مکانیکی از موادی که در گذشته از آن ها برای ساخت قیرگونی استفاده می شد، بسیار بهتر هستند.

برای درجه بندی این نوع محصولات از واحد دقیقه استفاده می گردد! به این معنا که میزان دقایقی را که یک ماده شیمیایی مرطوب حساس زمان می برد تا تغییر رنگ دهد. نمرات رایج ده، بیست، سی و شصت هستند. هر چه امتیاز بالاتر باشد، مقاومت در برابر رطوبت بیشتر می گردد و در عین حال وزن آن ها سنگین تر می گردد. یک ورق معمولی بیست دقیقه ای حدود 3/3 پوند در مربع وزن دارد، ورق سی دقیقه ای 75/3 پوند در مربع و یک ورق شصت دقیقه ای حدوداً 6 پوند در مربع وزن دارد.

هر چه میزان استفاده از مواد در ساخت این محصول کمتر می گردد، مقاومت آن ها در برابر رطوبت کمتر می گردد، در صورتی که ورقه های سنگین تر مقاوم تر هستند.

برای مقایسه ایزوگام و قیرگونی می توان به میزان استفاده از آن ها در ساخت و ساز اشاره نمود. از قیرگونی کمتر از ایزوگام استفاده می گردد، به ویژه در پوشش سقف ها برای جلوگیری از نفوذ رطوبت، بیشتر از ایزوگام استفاده می گردد.

در بعضی از ساختمان ها از قیرگونی و آسفالت، چوب و سایر انواع تخته کوبی برای کف پوش استفاده می گردد. گاهی از ترکیب قیرگونی با ماسه استفاده می گردد زیرا قیرگونی به تنهایی در برابر باد و خورشید مقاوم نیست.

اندازه قیرگونی

قیرگونی در سایزهای مختلفی فراوری می گردد و اصولاً به شکل رولی به فروش می رسد. اندازه و ضخامت رول ها متفاوت است و رول ها در اندازه های یک متری، پانزده متری و سی متری در بازار موجود هستند و وزنی حدود هفت کیلوگرم تا چهارده کیلوگرم دارند. گاها این رول ها را با خطوطی گچی فراوری می نمایند تا به راحتی و به صورت مستقیم بتوان قیرگونی را بر روی پشت بام نصب کرد.

روش نصب قیرگونی

روش های نصب قیرگونی پشت بام متفاوت است و اصولاً از چند لایه برای نصب آن استفاده می گردد و در هنگام روی هم قرار دادن لایه ها، از آسفالت داغ یا آسفالت سرد و یا چسب مخصوص استفاده می گردد.

در ساختمان های قدیمی از قیرگونی سبک تری برای پشت بام استفاده می گردد و برای یک دست سازی از مواد ضدآب و ضد هوا استفاده می گردد اما در ساختمان های مدرن از قیرگونی های هشت تا ده فوتی استفاده می گردد.

ضخامت قیرگونی پشت بام حدودا دو تا سه سانتی متر است و وجود الیاف در قیرگونی موجب استحکام و مقاومت آن بر روی سطح دیوار یا سقف می گردد و موجب می گردد قیرگونی در محل خود تثبیت گردد.

ایزوگام چیست؟

ایزوگام ها برای حفاظت از انواع ساختمان ساخته شده اند. برای ساخت ایزوگام از قیر استفاده می گردد. قیر مخلوطی از مواد و مایعات آلی است که حالتی بسیار چسبناک و ضدآب دارد. از ایزوگام برای پوشش دیوارها، سقف ها و پشت بام استفاده می گردد. ایزوگام ها در حالت های مختلفی فراوری می شوند و اصولاً به صورت رول های عظیم ساخته می شوند.

سال های زیادی است که از ایزوگام برای پوشش پشت بام و دیوارها و ضدآب کردن آن ها استفاده می گردد و از مواد اصلی است که در ساخت سقف ها به کار می فرایند و اصولاً بیشتر ما در خانه های خود ایزوگام پشت بام را دیده ایم و یا در ساختمان های در حال ساخته شدن ایزوگام پشت بام را دیده ایم.

مواد سازنده ایزوگام

ایزوگام از ترکیبی از قیر با مواد دیگر ساخته می گردد و اصولاً دو لایه دارد. لایه زیرین شامل غشایی پلیمری می گردد که از آن به عنوان پس زمینه ای جامد استفاده می گردد و اغلب با الیاف شیشه ای استحکام آن را بیشتر می نمایند. از گرانول های معدنی برای ساخت لایه محافظتی بالایی استفاده می گردد و در نهایت با ترکیبی از قیر، هر دو لایه را پوشش می دهند.

اغلب از قیرگونی به عنوان یک لایه اضافی در زیر این لایه ها استفاده می گردد. اصولاً برای پوشش سقف و دیوارهای کناری از این روش استفاده می نمایند و در مواردی آسفالت هم به آن اضافه می گردد.

موارد استفاده از ایزوگام

از ایزوگام پشت بام به عنوان جدانماینده پوشش اصلی سقف از عرشه سقف استفاده می گردد تا در هنگام بارش باران و جمع شدن آب، لایه محافظ ثانویه ای(لایه اول، پوشش اصلی سقف است!) از نفوذ آب و رطوبت به درون ساختمان جلوگیری کند. علاوه بر این نصب ایزوگام پشت بام موجب می گردد تا در حین ساخت و ساز، علاوه بر امکان استفاده از پشت بام و محافظت از سقف کشی، به عرشه ساختمان آسیب نرسد.

گاهی از ایزوگام برای یک دست سازی و هموار کردن پشت بام استفاده می گردد. علاوه بر این ها، در ساختمان های قدیمی با ایزوگام کردن پشت بام، امکان استفاده مجدد از آن را فراهم می نمایند.

البته امکان این وجود دارد که به خاطر ایزوگام کردم پشت بام، دمای ناحیه سقف افزایش یابد و موجب گردد آسفالت و الیاف درون ایزوگام به مرور زمان دچار فرسودگی شوند. البته با نصب یک لایه زیرین به نام زیرپوشش، می توانید سلامت سقف و ایزوگام خود را گارانتی کنید.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در روش نصب

از جمله معیارهای مقایسه ایزوگام و قیرگونی، تفاوت روش نصب آن ها است. نصب ایزوگام به مراتب ساده تر از نصب قیرگونی است. با در اختیار داشتن ایزوگام، مواد چسبی و زیر ساز مخصوص و مشعل مخصوص نصب ایزوگام، می توانید به سادگی ایزوگام را نصب کنید.

در هنگام نصب ایزوگام به اندازه نصب قیرگونی، محیط اطراف کثیف نمی گردد و همین امر در مقایسه ایزوگام قیرگونی، نکته مثبتی است که می تواند موجب افزایش مصرف ایزوگام گردد.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در تعداد لایه ها

یکی از نکاتی که باید در مقایسه ایزوگام و قیرگونی به آن توجه گردد، تعداد لایه های تشکیل دهنده آن ها است. اصولاً برای کارآمد کردن قیرگونی، تعداد لایه های آن را افزایش می دهند. برای مثال، انواع مختلف قیرگونی شامل موارد زیر می گردد:

• قیرگونی سه لایه قیر و دو لایه گونی
• قیرگونی دو لایه قیر و یک لایه گونی
• قیرگونی سه لایه قیر به همراه گونی درجه یک

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در قیمت آن ها

یکی از معیارهای مقایسه ایزوگام و قیرگونی، قیمت این دو محصول است. قیمت ایزوگام نسبت به قیمت قیرگونی ارزان تر است. البته قیمت قیرگونی و قیمت ایزوگام با توجه به نوع آن ها، تعداد لایه ها و مواد اضافی که در هنگام نصب به آن ها اضافه می نمایند(مانند آسفالت، رزین، چسب های مخصوص و…) متفاوت است.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در وزن

اگر بخواهیم به مقایسه ایزوگام و قیرگونی در مقدار وزن آن ها بپردازیم، باید به ضخامت و تعداد لایه ها و مواد به کار رفته در این دو مواد توجه کنیم. به صورت کلی ایزوگام سبک تر از قیرگونی است و ضخامت کمتری نسب به قیرگونی دارد.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در میزان مقاومت در برابر رطوبت

از جمله مهم ترین معیارهای مقایسه ایزوگام و قیرگونی، توجه به مقاومت آن ها در برابر رطوبت است. علت اصلی ایزوگام کشی و استفاده از قیرگونی در ساختمان ها، جلوگیری از نفوذ رطوبت به درون ساختمان و لایه های ساختمانی و مصالح است. مقاومت ایزوگام در برابر رطوبت نسبت به قیرگونی بیشتر است.

به علت وجود گونی و لایه های الیافی در قیرگونی، امکان پوسیدگی این لایه ها پس از نفوذ رطوبت و آب درون آن ها، وجود دارد. امکان خراب شدن ایزوگام هم پس از مدتی وجود دارد اما با انتخاب ایزوگام مرغوب و توجه به مواد به کار رفته شده در ساخت آن (می توانید از فروشنده اطلاعات لازم را کسب کنید)، می توانید مدت زمان بیشتری از ایزوگام بهره ببرید.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در تمیزکاری

همان طور که پیش تر ذکر شد، به علت ساده تر بودن نصب ایزوگام، محیط اطراف کمتر کثیف می گردد، در صورتی که نصب قیرگونی مراحل بیشتری دارد و موجب کثیف شدن محیط می گردد.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در مقدار هزینه نصب

هزینه نصب ایزوگام نسبت به قیرگونی بیشتر است اما در مقایسه ایزوگام و قیرگونی در مقدار هزینه نصب باید خاطر نشان شویم که هر چند هزینه نصب ایزوگام بالاتر است اما هزینه خرید آن کمتر از هزینه خرید قیرگونی است و مقاومت ایزوگام در برابر نم و رطوبت به مراتب بیشتر از قیرگونی است.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در مقاومت در برابر خورشید

معیار دیگر مقایسه ایزوگام و قیرگونی، میزان مقاومت آن ها در برابر خورشید است. محیط بیرونی یک ساختمان و به ویژه سقف آن، در برابر تابش مستقیم نور خورشید قرار دارند.

به همین دلیل، این مسئله بسیار مهم است که این مواد در برابر نور خورشید و اشعه فرابنفش مقاوم باشند. قیر ماده ای است که در برابر گرما از خود واکنش نشان می دهد و نرم می گردد. به همین علت هم برای نصب این مصالح از گرما و مشعل استفاده می گردد.

زیرا قسمت نرم شده آن ها به لایه اصلی سقف می چسبد و پس از خشک شدن محکم می گردد. از قیر هم در قیرگونی و هم در ایزوگام استفاده می گردد اما به علت ترکیباتی که در ایزوگام استفاده می گردد، مقاومت ایزوگام در برابر نور خورشید، نسبت به قیرگونی بیشتر است.

قیرگونی در برابر نور خورشید بیشتر واکنش نشان می دهد و نرم می گردد. در نتیجه به مرور زمان، از عمر آن کاسته می گردد و زودتر خراب می گردد.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در استفاده از حلال های مختلف

معیار دیگری که باید در مقایسه ایزوگام و قیرگونی به آن اشاره کنیم، امکان استفاده از حلال های مختلف و نوع واکنش این دو ماده در برابر آن ها است. قیر نسبت به بسیاری از حلال های نفتی واکنش نشان می دهد و در آن ها حل می گردد. در صورتی که به علت وجود ترکیبات خاص در ایزوگام، مقاومت آن بیشتر از قیرگونی است.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در ضخامت آن ها

در مقایسه ایزوگام و قیرگونی باید به تفاوت ضخامت آن ها با یکدیگر اشاره کنیم. ضخامت ایزوگام کمتر از قیرگونی است. ضخامت بیشتر قیرگونی، نشان دهنده نکته مثبت و مقاومت بیشتر آن در هنگام مقایسه ایزوگام و قیرگونی، نیست با پیشرفته تر شدن صنایع ممکن است از این ضخامت روز به روز کاسته گردد اما در عین حال مقاومت محصول بیشتر گردد. پس ضخامت بیشتر در مقایسه ایزوگام و قیرگونی، نشانه مفیدی نیست.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در میزان فرایندگی

میزان فرایندگی قیرگونی به مراتب بیشتر از ایزوگام است. به همین علت کار با آن در هنگام نصب سخت تر از استفاده از ایزوگام است. همین ویژگی موجب می گردد سطح ساخت و ساز پس از نصب قیرگونی هموار و یک دست نگردد. به همین علت بهتر است از قیرگونی برای سطوحی استفاده گردد که پس از نصب، روی آن پوشش دیگر قرار بگیرد.

به همین علت بهتر است از قیرگونی برای پوشش کف ساختمان بهره ببرید و پس از نصب، بر روی آن سرامیک، کاشی و… کشیده گردد. استفاده از ایزوگام در سقف و دیوارها و به طور کلی نقاطی که به چشم می آیند، بیشتر توصیه می گردد.

جمع بندی

با توجه به نکات گفته شده، هر کدام دارای ویژگی های خاصی هستند و به صورت کلی استفاده از ایزوگام به علت مقاوم تر بودن، بیشتر توصیه می گردد. علاوه بر موارد ذکر شده، موارد دیگری هستند که با رعایت آن ها، می توانید عمر ایزوگام و قیرگونی نصب شده را افزایش دهید:

• رعایت نکات ایمنی در هنگام نصب آن ها
• توجه به شرایط جوی زمان نصب و سرد و بارانی نبودن هوا
• انجام مراحل نصب با دقت و به صورت متوالی
• توجه به جنس و سایز ایزوگام و قیرگونی پشت بام
• انتخاب مناسب ترین ایزوگام یا قیرگونی برحسب شرایط ساختمان و شرایط اقلیمی
• مراقبت از ایزوگام و قیرگونی پشت بام بعد از نصب
• آنالیز دوره ای میزان مقاومت ایزوگام و قیرگونی پشت بام