انواع روف گاردن و قوانین ساخت آن

با گسترش شهرنشینی و افزایش آلودگی هوا به دنبال استفاده از خودرو و آلاینده های دیگر شهری، اغلب مردم به دنبال راه هایی هستند که بتوانند علاوه بر آرامش به دور از هیاهوی شهر، فضای پاکیزه و طبیعی و سبز را به محیط زندگی خود وارد نمایند. بام سبز یا روف گاردن یکی از گزینه هایی است که به خصوص در سال های اخیر توجه خاصی به آن شده و استفاده از انواع روف گاردن مخاطبان زیادی پیدا نموده است. با توجه به این موضوع در این مقاله نگاهی به هزینه ساخت و قوانین ساخت و مراحل ساخت و مشخصات انواع روف گاردن انداخته ایم.

به گزارش گروه ساختمانی آبان، بام سبز، باغ بام یا روف گاردن به عبارتی یک باغ خانگی است که می توان در آن از انواع خاصی از پوشش گیاهی استفاده کرد و ساخت انواع روف گاردن به عملیاتی گفته می شود که در جهت محوطه سازی و ایجاد فضای سبز بر روی سقف خانه ها صورت می گیرد.

انواع روف گاردن دارای کارکردهای مختلفی از جمله فراوری مواد غذایی، کنترل دما از طریق جذب گرما، مزایای هیدرولوژیکی و همچنین بهبود معماری فضاهای مسکونی و اداری است.

از مزایای روف گاردن می توان به ایجاد تعادل در دما اشاره نمود زیرا همانطور که می دانیم یکی از علل اصلی ایجاد گرما در شهرها جذب تابش خورشید از طریق جاده ها، ساختمان ها و جذب گرما از طریق مصالح موجود در آن ها به داخل ساختمان است. به همین دلیل هم سایه ای که انواع روف گاردن ایجاد می نماید باعث می شود تا دمای محیط بیشتر از 5 درجه افزایش نیابد.

برنامه ریزی برای ساخت انواع روف گاردن در ساختمان های یاری می نماید تا دمای کلی محیط کمتر شده و به دنبال آن در مصرف انرژی صرفه جویی شود. در این مطلب به قوانینی که شهرداری ها در ارتباط با ساخت انواع روف گاردن وضع کرده اند می پردازیم سپس به هزینه های اجرای این طرح و مشخصاتی که باید داشته باشد اشاره می کنیم.

برای ساخت روف گاردن چه قوانینی وضع شده است؟

ساخت انواع روف گاردن همواره مورد حمایت و توجه شهرداری ها بوده و با توجه به شهر و منطقه خاصی که در آن هدف ساخت روف گاردن قرار می گیرد گزینه های تشویقی زیادی را در نظر گرفته است. از جمله این مشوق ها می توان به اخذ عوارض کمتر، افزایش تراکم ساخت و مشوق های مالیاتی اشاره نمود.

علاوه بر این سازه هایی که سطح بسیاری را برای ساخت وساز در نظر می گیرند می توانند برای جبران کمبود فضای سبزی که برای محوطه سازی اطراف ساختمان در نظر گرفته اند با اجرای انواع روف گاردن آن را جبران نمایند.

همانطور که گفتیم علاوه بر آرامش و ایجاد هوای پاک در پشت بام خانه ها، ایجاد یک پوشش سبز، زیبایی بیشتری به فضای شهری و فضای ساختمانی می دهد.

در کنار این موضوع آلودگی صوتی ناشی از رفت و آمد خودروها توسط این پوشش سبز کمتر احساس می شود. البته ساخت انواع روف گاردن دارای قوانین و ضوابطی است که در ادامه به قوانین ساخت روف گاردن می پردازیم.

• پیش از هر چیز باید اشاره کنیم که برای ساختمان هایی که از قبل فرمان ساختمانی دریافت کرده اند، برگه دستور روف گاردن آماده شده که قابلیت الحاق به فرمان ساختمانی را دارد و روی پروانه ساختمانی صادر شده قبلی ثبت می شود.
• یکی از اولین قوانین وضع شده برای ساخت روف گاردن آن است که در صورت اجرای هر متر مربع فضای سبز گسترده، بر اساس ضوابط شهرداری ها، یک متر مربع به وسعت مجاز آن ها اضافه خواهد شد.
• در صورت اجرای هر متر مربع فضای سبز نیمه فشرده، بر اساس ضوابط شهرداری، دو متر مربع به وسعت مجاز اضافه خواهد شد.
• یکی دیگر از قوانین ساخت روف گاردن آن است که در صورت اجرای هر متر مربع فضای سبز فشرده، بر اساس ضوابط شهرداری، سه متر مربع به وسعت مجاز اضافه خواهد شد.

• در برنامه های آینده شهرداری تهران نیز لزوم اختصاص دادن بخشی از فضای زمین ها به فضای سبز و فضای بام تصویب شده و در آینده اجرایی خواهد شد.
• یکی دیگر از قوانین ساخت روف گاردن این است که به جهت افزایش انگیزه برای ساخت بام سبز، متقاضیان می توانند نسبت به کسر فضای باز ساختمانی، به ازای هر واحد، پنج متر به شرط اجرای سه برابر فضای سبز در بام ساختمان، اقدام نمایند.
• در زمره قوانین ساخت روف گاردن این موضوع نیز لحاظ شده که به منظور افزایش انگیزه ساخت انواع روف گاردن یا بام سبز در افراد و کارفرمایان، شهرداری ها مشخص کرده اند تا متقاضیان طراحی و اجرای روف گاردن می توانند در ازای ساخت هر واحد، 5 متر از فضای باز ساختمان را کم نمایند (این یکی از قوانین ساخت روف گاردن است که به شرط اجرای 3 برابر فضای سبز در پشت بام ساختمان اجرایی می شود).
• علاوه بر این در برنامه آینده شهرداری ها، اختصاص دادن قسمتی از فضای زمین ها به فضای سبز و فضای بام ها اجباری بوده و این مورد در حال حاضر به تصویب رسیده است و در آینده ای نزدیک اجرایی می شود.

هزینه ساخت روف گاردن چه میزان است؟

به منظور برآورد هزینه ساخت روف گاردن باید به سراغ مشخصات روف گاردن که مد نظر افراد است بپردازیم در واقع گزینه هایی که برای اجرای انواع روف گاردن انتخاب می کنیم بر هزینه کلی آن موثر است.

برای مثال پوشش گیاهی روی بام، نوع آبیاری این پوشش گیاهی، نور پردازی روف گاردن، زیرسازی انواع روف گاردن، کف سازی روف گاردن و تجهیزات جانبی که برای این نوع بام ها در نظر گرفته می شوند و در عنوان بعدی به آن ها می پردازیم بر هزینه ساخت روف گاردن موثر هستند.

به صورت کلی می توان گفت که برای ساخت هر متر مربع روف گاردن از 180 هزار تومان تا 2 میلیون تومان به صورت تقریبی هزینه ساخت روف گاردن محاسبه می شود که هزینه طراحی آن نیز به صورت مجزا محاسبه می شود. البته نوع برند و کیفیت مصالح هم در این میان بر هزینه های کلی موثر است. مراحل ساخت روف گاردن به چهار مرحله زیر تقسیم بندی می شود که هر کدام شامل هزینه های مجزایی می شود.

• مرحله اول از مراحل ساخت روف گاردن نقشه برداری است که به آنالیز استحکام بام ساختمان و تقسیم بار در آن می پردازد و ایده هایی را برای طراحی ارائه می دهد. بعد از طراحی 3 بعدی در قالب چند طرح که می تواند لوکس یا معمولی باشد هزینه طراحی بالغ بر متر مربعی 6 هزار تا 10 هزار مشخص می شود که در صورتی که اجرای روف گاردن به همان طراح سپرده شود این مبلغ برای آن ها رایگان خواهد بود و به آن ها عودت داده می شود.
• دومین مرحله از مراحل ساخت روف گاردن، یا همان فاز دوم آماده سازی پشت بام است. برق کشی، لوله کشی و نصب سیستم های کنترل مراقبتی، زهکشی و نصب سیستم که هزینه ساخت روف گاردن در این فاز از 1 میلیون و 500 هزار تومان آغاز می شود. در ساختمان های قدیمی که احتیاج به جابجایی و نصب مجدد تاسیسات و وسایلی مثل آنتن دارد این هزینه ها به مراتب بیشتر است.
• در فاز سوم از مراحل ساخت روف گاردن اجرای فضای سبز، چوب، ساخت باربیکیو، ساخت آلاچیق، دیوار سبز، نورپردازی و … صورت می گیرد که هزینه ساخت روف گاردن در این بخش هم بستگی به نوع پوشش گیاهی و دستمزد نیروها دارد.
• در فاز چهارم از مراحل ساخت روف گاردن چیدمان بام سبز به سلیقه کارفرما صورت می گیرد و نهایتا فینیشینگ کار با وسایل تزئینی به خاتمه می رسد. برای هر آیتم قابل اجرا وابسته به جنس، نوع و سایز در این بخش هزینه مجزایی دریافت می شود برای مثال قیمت مبلمان فضای باز برای 7 نفر از 8 میلیون تومان آغاز می شود. علاوه بر مواردی که برای هزینه ساخت روف گاردن اشاره نمودیم 1/5 درصد قیمت تمام شده نیز بابت حمل لوازم و مدیریت کار اخذ می شود.

روف گاردن چه مشخصاتی دارد؟

با گسترش روف گاردن در پشت بام خانه ها عمده دلایلی که می توان برای گسترش این پوشش گیاهی عنوان نمود به این ترتیب است: استفاده از زمین های بدون استفاده، زیبایی سازی مناظر شهری و ساختمانی، علاقه به محیط زیست، نوردهی مناسب و ایجاد تعادل در دما، عدم دسترسی حیوانات به این فضاها.

همچنین گاهی اوقات برخلاف تصور عموم که روف گاردن بر روی سقف ها اجرا می شوند این طرح بر روی تراس خانه و یا هم سطح زمین نیز اجرا می شوند و در صورت بالاتر قرار دریافت از سطح زمین ضروری است تا ویژگی های خاصی همچون سبک بودن مصالح به کار رفته را مد نظر قرار دهیم.

انواع روف گاردن با باغ ها و فضاهای سبزی که می بینیم بسیار در ویژگی و مشخصه هایی که دارند متفاوت اند برای مثال روف گاردن به دلیل واقع شدن بر سقف خانه ها در معرض باد و تابش زیادی از آفتاب واقع شده است و به همین دلیل هم به مراقبت زیادی به دنبال این موضوع احتیاج دارد همچنین شما بر روی روف گاردن همواره باید به فکر سرما و سیستم ذخیره آب هم باشید زیرا در زمان قطع شدن آب گیاهان از بی آبی به خصوص در فصول گرم صدمه نمی بینند.

علاوه بر این موضوع سرما هم در فصول سرد سال می تواند به پوشش گیاهی روف گاردن آسیب بزند پس باید به فکر یک حفاظ گرم در این زمان ها نیز باشید تا بتوانید شرایط گلخانه ای را برای گل ها و پوشش گیاهی بام سبزتان فراهم کنید. در ادامه به مشخصات روف گاردن می پردازیم.

• فضای سبز انواع روف گاردن

یکی از مهم ترین مشخصات روف گاردن نوع فضای سبزی است که در آن استفاده می کنیم باید براساس شرایط آب و هوایی منطقه ای که در آن قرار داریم اقدام کنیم. این فضای سبز شامل گیاهان پوششی و انواع درخت ها و درختچه ها می شود.

• کنترل نور خورشید در انواع روف گاردن

یکی از مهم ترین عوامل رشد و تغذیه گیاهان نور خورشید است که بدون وجود آن گیاهان پژمرده شده و از بین می فرایند. پس ضروری است قبل از طراحی روف گاردن و آنکه کدام پوشش گیاهی در کدام قسمت روف گاردن باید قرار بگیرد، باید به میزان آفتاب و همچنین سایه اندازی ساختمان های اطراف بر روی بام سبز ساختمان دقت شود تا آن دسته از گیاهانی که احتیاج به آفتاب مستقیم ندارند در ناحیه سایه قرار گرفته و گیاهانی که احتیاج به نور مستقیم خورشید دارند در قسمت آفتاب گیر طراحی شده و قرار داده شوند.

• آبیاری انواع روف گاردن

از دیگر مشخصات روف گاردن که برای نگهداری این فضای سبز بسیار حائز اهمیت است آبیاری پوشش گیاهی است که عمدتا به دلیل محدودیت در استفاده از نیروهای انسانی که مراقبت مستمری از این فضا باید صورت بگیرد، آبیاری انواع روف گاردن از طریق آبیاری اتوماتیک و قطره ای صورت می گیرد که بر خلاف تصور عموم با توجه به میزان کارکرد آن در هزینه ها هم صرفه جویی بیشتری می شود.

• نورپردازی انواع روف گاردن

همانطور که اشاره نمودیم یکی از مشخصات روف گاردن یاری به زیباسازی ساختمان و شهرها است که برای زیباتر شدن این فضا می توان از نورپردازی هم استفاده کرد. اگر چه هزینه زیادی بابت نورپردازی انواع روف گاردن اخذ می شود اما زیبایی بام سبز را چندین برابر می نماید.

• زیر سازی روف گاردن

ساخت روف گاردن رطوبت زیادی را به همراه دارد و همین علت هم در صورت زیرسازی نامناسب ممکن است آسیب زیادی به ساختمان وارد شود به همین دلیل هم باید این مرحله از مراحل ساخت روف گاردن با دقت بیشتری انجام بگیرد.

• کف سازی روف گاردن

یکی دیگر از مشخصات روف گاردن کف سازی است که در دو حالت قابل اجرا است: چوبی و یا شن و قلوه سنگ تزئینی. در نوع کف سازی چوبی هزینه ساخت کف به دلیل بالا بودن هزینه مواد اولیه و زیرسازی کمی گران تر از کف سازی با سنگ تزئینی است.

• تجهیزات جانبی انواع روف گاردن

این بخش از مشخصات روف گاردن کاملا به سلیقه کارفرما بستگی دارد و بر آن اساس هم اجرا می شود. اجرای آلاچیق، باربیکیو، آبنما، میز و جایگاه، گلدان، سایبان، شومینه، درختچه و غیره از جمله تجهیزات جانبی است که می توان برای زیباسازی بام سبز از آن ها استفاده کرد.

جمع بندی

• ساخت و اجرای انواع روف گاردن به عملیاتی گفته می شود که در جهت محوطه سازی و ایجاد فضای سبز روی سقف خانه ها صورت می گیرد.
• از مزایای روف گاردن می توان به ایجاد تعادل در دما اشاره نمود زیرا همانطور که می دانیم یکی از علل اصلی ایجاد گرما در شهرها جذب تابش خورشید از طریق جاده ها، ساختمان ها و جذب گرما از طریق مصالح موجود در آن ها به داخل ساختمان است.
• شهرداری ها به منظور تشویق به طراحی و اجرای انواع روف گاردن اقدام به طرح های تشویقی همچون اخذ عوارض کمتر، افزایش تراکم ساخت و مشوق های مالیاتی کرده اند.
• ساخت روف گاردن قوانین خاص خود را دارد که این قوانین ساخت روف گاردن در مناطق و شهرهای مختلف متفاوت است.
• سازه هایی که سطح بسیاری را برای ساخت و ساز در نظر می گیرند می توانند برای جبران کمبود فضای سبزی که برای محوطه سازی اطراف ساختمان در نظر گرفته اند با اجرای انواع روف گاردن آن را جبران نمایند.
• شهرداری ها با هدف افزایش انگیزه ساخت انواع روف گاردن یا بام سبز در افراد و کارفرمایان، مشخص کرده اند تا متقاضیان طراحی و اجرای روف گاردن می توانند در ازای ساخت هر واحد، 5 متر از فضای باز ساختمان را کم نمایند.
• هزینه ساخت روف گاردن شامل آیتم های متعددی است که در حالت کلی برای ساخت هر متر مربع روف گاردن از 180 هزار تومان تا 2 میلیون تومان به صورت تقریبی هزینه ساخت روف گاردن محاسبه می شود که هزینه طراحی آن نیز به صورت مجزا محاسبه می شود.
• از مهم ترین مشخصات روف گاردن نوع فضای سبزی است که در آن استفاده می شود که باید بر اساس شرایط آب و هوایی منطقه ای که در آن قرار گرفته اقدام شود.
• ساخت روف گاردن همراه با رطوبت زیادی است و همین موضوع هم در صورت زیر سازی نامناسب ممکن است آسیب زیادی را به ساختمان وارد کند به همین دلیل هم باید این مرحله از مراحل ساخت روف گاردن با دقت بیشتری انجام بگیرد.
• اجرای آلاچیق، باربیکیو، آبنما، میز و جایگاه، گلدان، سایبان، شومینه، درختچه و غیره از جمله تجهیزات جانبی هستند که می توان برای زیباسازی بیشتر بام سبز از آن ها استفاده کرد.